OXCA trong điều trị các bệnh gan

OXY CAO ÁP TRONG ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH GAN

Bs. Nguyễn Kim Phong

Trong các yếu tố bệnh sinh khác nhau gây nên bệnh gan, thiếu oxy chiếm một vị trí quan trọng. Quá trình tạo hình và tạo năng lượng cơ bản trong gan đều có sự tham gia của oxy. Nhưng dự trữ oxy trong gan rất ít. Khi rối loạn tuần hoàn máu trong gan, lượng oxy bên trong tế bào chỉ đủ sử dụng trong 30 – 60 giây.

                            OXCA thích hợp trong điều trị nhiều bệnh gan nhất là viêm gan  siêu vi thể cấp

Khi gan bệnh có nhiều yếu tố gây thiếu oxy trong gan. Gan vẫn được coi là nhà máy hóa chất tổng hợp của cơ thể nhưng khi bị bệnh, nguyên liệu cơ bản nhất của “nhà máy ” này – oxy – bị thiếu vì nhiều nguyên nhân tại gan và ngoài gan như :  Trao đổi Cathecholamin bị rối loạn, làm co các tiểu huyết quản gan. Thể tích máu tới gan giảm. Mặt khác oxy trong gan còn giảm do lượng hồng cầu giảm thiểu khi xuất huyết, vỡ các tĩnh mạch hay gặp trong nhiều bệnh gan. Lượng oxy tới gan giảm lai khó vào tế bào do rối loạn trao đổi vitamin B12 và axit Folic trong hồng cầu. Không chỉ giảm thiểu mà trong bệnh gan luôn luôn thấy rối loạn sử dụng oxy do ty lạp thể bị tổn thương. Các sản phẩm độc do chuyển hóa không hoàn toàn tăng tích tụ trong gan, kích hoạt các men phân hủy tế bào gan, gây hoại tử rải rác trong gan nhất là cùng trung tâm tiểu thùy. Trương lực cơ thành tĩnh mạch cửa giảm làm dãn rộng các xoang và tuần hoàn máu bên trong khoang cửa chậm làm oxy trong gan dễ thiếu hụt thêm.

Khi gan bệnh nặng rối loạn sử dụng oxy không chỉ trong tế bào gan mà cả trong các tế nào não. Đó là một trong những cơ chế dẫn tới hôn mê gan. Rối loạn chuyển hóa trong tế bào gan làm tích tụ các chất ammoniac, axit mật, gây rối loạn quá trình photphoryl hóa trong các tế bào thần kinh trung ương. Tính thấm thành mạch tăng, giảm albumin mãn tính gây phù não. Não bị tổn thương lại làm rối loạn trao đổi chất nặng nề thêm, làm trầm trọng thêm sự thiểu năng gan.

Vai trò quan trọng của thiếu oxy trong bệnh học gan đã khẳng định. Cần phương pháp có hiệu quả để điều trị: Dùng thuốc, ngay cả oxy ở áp suất bình thường không đáp ứng đầy đủ yêu cầu này của gan. Đo đó đã hướng tới OXCA. Phương pháp điều trị này có thể giải quyết tình trạng thiếu oxy bất kỳ, cải thiện nhanh sự rối loạn chuyển hóa chất.

Trong viêm gan nhiễm độc áp dụng OXCA sớm ngăn ngừa được hoại tử tế bào gan, giảm đáng kể nguyên bào xơ và ức chế quá trình tạo keo, làm tái sinh cấu trúc biểu bì. OXCA có tác dụng tăng khả năng bảo vệ tế bào gan khi nhiễm độc. Hơn nữa, dưới tác dụng của OXCA tế bào gan tăng tổng hợp melatonin, tăng tái sinh ty lạp thể.

OXCA được sử dụng nhiều trong điều trị bệnh viêm gan virus :

Trong một tổng kết của Bệnh viện lâm sang Maxcova  điều trị OXCA cho 630 bệnh nhân gan, trong đó hơn 150 bệnh nhân viêm gan virus thấy có nhiều ưu việt. Kết quả cho thấy điều trị OXCA viêm gan virus ngay từ khi có những dấu hiệu đầu của bệnh cho hiệu quả cao. Với những trường hợp mắc bệnh gan virus nặng, dùng OXCA vẫn tạo biến chuyển tốt trong tất cả các trường hợp. Sau 5 – 10 ca điều trị đã giảm rõ rệt hiện tượng nhiễm độc, giảm mức bilirubin, men transaminaza hạ nhanh.

Những bệnh nhân viêm gan mãn tính, xơ gan có biểu hiện tổn thương não khi được điều trị OXCA 70% số bệnh nhân triệu chứng thần kinh tâm thần cải thiện tốt. Với các bệnh nhân xơ gan mới bước vào giai đoạn loạn dưỡng, rối loạn chức năng gan; Một đợt điều trị OXCA từ 13 – 16 ngày làm giảm hoặc hết hoàn toàn hội chứng suy nhược, đau, khó tiêu và những biểu hiện lâm sàng khác của bệnh. Ở bệnh nhân xơ gan cổ trướng dùng OXCA kết hợp với thuốc trong nhiều trường hợp loại được cổ trướng một cách bềnh vững. Gan tổng hợp protein tốt hơn, chức năng hấp thụ, bài tiết tốt hơn.

Sử dụng OXCA trong điều trị bệnh gan mãn tính lan tỏa, sơ gan là phương pháp điều trị rất có triển vọng. Khi được dùng sớm ý thức những bệnh nhân này hồi phục nhanh, ngăn ngừa hoặc giảm được những tổn thương do nhiễm độc các tế bào vỏ não, bảo toàn và hội phục sự hoạt động bình thường của tế bào gan nói riêng của cơ thể nói chung.

Sau não và tim, gan nhạy cảm với tình trạng thiếu oxy của cơ thể nói chung, tại gan nói riêng. Để cắt được dây truyền bệnh lý: thiếu oxy gây nhiều bệnh gan – bệnh gan tiến triển làm tình trạng thiếu oxy trầm trọng thêm; Oxy cao áp  thích hợp và hiệu quả với mục dích này trong điều trị nhiều bệnh gan thể cấp cũng như mãn.