Chăm lo sức khỏe cho những búp măng non

CHĂM LO SỨC KHỎE CHO NHỮNG BÚP MĂNG NON

Bs Nguyễn Kim Phong

“ Em là búp măng non … ” mỗi khi nghe tiếng hát trong trẻo của các em , người nghe nhất là bậc cha mẹ thấy quên mệt nhọc , yên tâm , hạnh phúc . Nhưng không phải lúc nào cũng dễ có được niềm vui đó . Trước đây các cụ thường nói “ trời sinh trâu ,sinh cỏ ”. Ngày nay có nhiều lý do trong đó có lẽ một phần quan trọng do “ trời ”bị ô nhiễm không luôn luôn “ sinh ”cỏ ngọt nên đôi khi các “nghé ” phát triển lệch lạc , những búp măng non bị chậm phát triển . Tiếp súc với các anh chị có con em bị những bệnh ảnh hưởng nhiều đến thể lực ,trí tuệ của trẻ ; nhiều người thấy mệt mỏi ,đôi khi tâm sự : nuôi con nhất là khi trẻ bị bệnh mới thấy công ơn cha mẹ , chỉ mong muốn bé phát triển bình thường trở lại là hạnh phúc lắm rồi . Với tiến bộ của khoa học y học , sức khỏe nhân dân ta nói chung ,thai phụ nói riêng ngày càng cao . Trẻ em sinh ra khỏe mạnh , thể chất phát triển ở mức cao dần . Tuy nhiên cũng còn một số trẻ đang cần các cơ sở y tế cùng cha mẹ chữa trị ,chăm sóc . Đó là các bé chậm phát triển , bại não ,tự kỷ . Những bệnh này do nhiều nguyên nhân khác nhau , nếu được phát hiện sớm ,chữa trị đúng cách sẽ tránh ,khắc phục được các di chứng của bệnh . Nhiều bậc cha mẹ khi thấy con phát triển không bình thường , sốt ruột đi khám nhiều nơi khác nhau nhằm xác định chính xác con bị bệnh gì mới điều trị . Điều đó không sai nhưng với ba bệnh này có lẽ cũng không nên quá thận trọng mà nên chú ý ,chăm sóc , chữa trị cho bé ngay từ khi bệnh còn chưa điển hình , chưa rõ ràng .

     Không phải tất cả trẻ chậm lớn, chậm phát triển đều do thiếu oxy nhưng cung cấp đủ oxy ( bắng OXCA )                                      cho trẻ chậm lớn , chậm phát triển đều đem lại hiệu quả thiết thực, tích cực.

em lớn, phát triển bình thường, lớn nhanh phát triển tốt là điều mong muốn, hạnh phúc của mỗi gia đình nói riêng, của xã hội nói chung. Ở trẻ bình thường tốc độ phát triển nhịp nhàng hài hòa ở tất cả các giai đoạn: bào thai, sơ sinh, nhũ nhi, răng sữa, thiếu niên và dậy thì. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ: sức khỏe của mẹ , ăn, ở, vệ sinh, sự cân bằng giữa ngủ, thức, chơi, học,……. Các yếu tố trên đây có liên quan chặt chẽ với nhau, cần tăng giảm thích hợp với từng bé . Có một yếu tố thường chưa được chú ý đúng mức . Đó là hô hấp – thở – thực ra là cung cấp oxy cho trẻ. Khi thấy trẻ chậm lớn, chậm phát triển thường cha mẹ và đôi khi cả thầy thuốc chú ý nhiều tới việc ăn ngủ, tiêu hóa, bệnh tật của trẻ mà ít chú ý tới cơ thể trẻ có được cung cấp đủ oxy không. Trong khi oxy là chất cần thiết bậc nhất đối với cơ thể sống nói chung, trẻ em nói riêng. . Có đủ oxy quá trình chuyển hóa các chất diễn tiến bình thường mới cung cấp đủ năng lượng cho trẻ hoạt động , tổng hợp đầy đủ các chất tạo thành xương thịt…“xây dựng” nên cơ thể trẻ.

Oxy sẵn có trong tự nhiên nhưng để vào cơ thể còn phụ thuộc vào sự hấp thu của phổi , vận chuyển của máu , khả năng làm việc của tim ..Vì vậy thiếu oxy gây suy dinh dưỡng không chỉ gặp ở trẻ trong gia đình có mực sống thấp, ít được chăm sóc mà cũng có thể gặp ở nhiều trẻ đầy đủ về vật chất, được quan tâm nuôi dưỡng chu đáo . Cần sớm giải quyết tình trạng thiếu oxy cho trẻ để giảm thiểu ảnh hưởng tới sức lực, trí tuệ của trẻ lúc trưởng thành. Bởi vì trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ. Nhiều cơ quan bộ phận phát triển nhanh và hoàn thiện, trưởng thành trong thời kỳ này. Não, cơ quan rất quan trọng quyết định sự phát triển của trẻ có thời gian tăng trưởng chính vào những tháng cuối của bào thai và những năm đầu của trẻ . Não phát triển nhanh trong thời kỳ nhà trẻ mẫu giáo và tổ chức não hoàn thiện 100% lúc 6 tuổi. Não lúc sinh nặng 350 g, một tuổi 900 g lúc 6 tuổi 1300g nặng như não người lớn. Chiều cao tăng trong suốt thời kỳ lớn lên của trẻ và gần như dừng lại ở tuổi 20. Nếu thiếu oxy xảy ra lúc cơ quan chưa trưởng thành và càng kéo dài tác hại càng lớn. Trẻ sẽ chậm phát triển trí tuệ nhiều nếu tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu oxy xảy ra trước 6 tuổi và chậm phát triển chiều cao nếu thiếu oxy kéo dài trước 20 tuổi.

Không phải tất cả trẻ chậm lớn, chậm phát triển đều do thiếu oxy nhưng cung cấp đủ oxy cho trẻ chậm lớn, chậm phát triển đều đem lại hiệu quả thiết thực, tích cực.

Thời kỳ nhũ nhi và răng sữa còn có hai bệnh ngày nay đang được quan tâm nhiều . Đó là bệnh bại não và tự kỷ . Đây là những bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng đều có yếu tố thiếu oxy cấp hoặc mãn tính :

+ Bại não là bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát vận động cũng như tư thế của trẻ để lại hậu quả đa dạng về vận động, giác quan, tâm thần và hành vi, trong đó rối loạn về vận động là chủ yếu. Bệnh do phần não bộ “ chỉ huy ”chức năng tương ứng bị tổn thương . Trẻ dễ bị bại não sau khi sinh khó, bị ngạt tím, ngạt trắng, thiếu cân . Những dấu hiệu nhân biết sớm bệnh bại não : Trẻ sinh ra rất yếu , mềm nhẽo , bú khó hay bị sặc, , đầu rũ xuống không ngẩng lên được, nghe, nhìn khó, rối loạn về tâm thần: la hét kích thích, quấy khóc suốt ngày đêm, hoặc li bì, kém linh hoạt. Bé thờ ơ, nhận thức kém , không biết lạ quen, không biểu lộ tình cảm, chậm nói, không đáp ứng với tiếng gọi, tiếng động, có khi ba tuổi mà vẫn chưa nói được . Bé lẫy, bò, ngồi, đứng, đi chậm hơn các trẻ khác.

Có một số trẻ em có thể phát triển bình thường về thể chất nhưng về tinh thần , trí tuệ bị lệch lạc. Bệnh tự kỷ ngày nay đang phát triển có thể là đặc trưng cho xu hướng này . Tự kỷ là một hội chứng phức tạp cả về tâm thần, tâm lý, vận động ; điều trị là một quá trình lâu dài . Cần kết hợp nhi khoa , tâm lý, phục hồi chức năng cùng sự quan tâm chăm sóc thích hợp của bố me , gia đình .

Các nước phát triển trên thế giới (Mỹ, Anh, Brazin, Singapo, Thái lan…) đã và đang sử dụng phương pháp Oxy cao áp điều trị bệnh tự kỷ đạt nhiều kết quả khả quan. Các nhà nghiên cứu nhận thấy thiếu máu ( thiếu oxy ) ở một số vùng của não liên quan tới các biểu hiện lâm sàng : Thiểu năng tuần hoàn ở vùng Thalamus gặp ở trẻ rối loạn hành vi , tương tự khiếm khuyết về tương tác xã hội thấy thiếu máu ở thùy thái dương ; nét mặt thờ ơ, vô cảm thấy thiểu năng tuần hoàn ở thùy thái dương và hạnh nhân ; chậm phát triển về trí tuệ có liên quan tới thiểu năng tuần hoàn ở thùy thái dương và thùy trán của não bộ…

Điều trị Oxy cao áp cung cấp nhiều oxy hơn cho não khắc phục được tình trạng thiểu năng tuần hoàn não . Bên cạnh đó Oxy cao áp còn có tác dụng chống viêm; làm giảm tác nhân oxy hóa, tăng các chất và các enzyme chống oxy hóa; cải thiện rối loạn chức năng ty lạp thể; tăng lượng oxy hòa tan để giao cho mô.

Như vậy điều trị Oxy cao áp cho trẻ tự kỷ là theo cơ chế bệnh sinh. Theo kinh nghiệm của các nước trên thế giới, cũng như thực tế điều trị cho trẻ tự kỷ tại Trung tâm Oxy cao áp, với liệu trình điều tri Oxy cao áp trung bình khoảng 40 ngày (mỗi ngày 01 giờ) sẽ góp phần khắc phục các khiếm khuyết ở trẻ tự kỷ thể hiện bằng sự cải thiện các biểu hiện về tương tác xã hội, ngôn ngữ và hành vi . Hiện nay, hàng ngày Trung tâm Oxy cao áp, Số 3 đường 3/2, phường 11, quận 10, Tp. HCM đang tiếp nhận và điều trị cho trẻ bị bệnh tự kỷ
Không phải ngẫu nhiêu tiếng Việt ta gọi oxy là dưỡng khí . Do giữ vai trò rất cao về dinh dưỡng nên thiếu oxy ( tiên phát hoặc thứ phát ) không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của những trồi non mà còn là nguyên nhân phát sinh nhiều bệnh . Dùng oxy cao áp là biện pháp hữu hiệu cung cấp đủ oxy cho trẻ , giúp khắc phục những bất thương của trẻ chậm phát triển , bại não , tự kỷ .